Klasik Al Bakiyye Alfabesi

Klasik Al Bakiyye (Al Tamğa-ibakiyye) alfbesinde 3 farklı hat (yazım sistemi) bulunur. Bunlar; Bilgisayar hattı, El Hattı ve Figûrat hattıdır. Toplam 65 (damga) simgeden ibarettir. Figûrat hattı dışındaki hiçbir harf birbiri ile birleşmez ve soldan sağa doğru yazılır. Ancak Figûrat hattında süsleme, zarifleştirme sanatı söz konusudur ve bu yüzden yukarıdan aşağıya, soldan sağa doğru yazım yapılabilir ve harflerin birbirleriyle birleşimi mümkündür. Üç hat içinde temel kaide soldan sağa okunmasıdır. Sağdan sola yazım ve okuma anlaşılmayı zorlaştıracağı için uygun değildir.

El Hattı ve Figûrat Hattı için harflerin yapısı benzerdir. Ancak Bilgisayar Hattında tüm harfler benzersizdir.

Al Bakiyye Alfabesi Bilgisayar Hattı Harf Dizesi:

⥌ Ḷ Б C Ċ Ɔ ഥ ഥ' ᛠ 웃 Э ∧ Ƒ ౨ Г ૭’’ G Ǧ ԋ Ꮦて で I ↾ ..↾ Ĵ ⟓ ⊲ Ø ᒍ ૪ M Ⱈ Ɲ Й O ⧽ Ȫ П Ḻ ર મ ཞ Ӭ ≾ じ ๛ β ≾. Ұ Ꭷ Ꭷ’ Ꭷ’’ ⱱ ୨ Ϣ ৬ ᕴ ᓬ X ⥙ λ @ ↓ የ ჰŧ Ӄ

El ve Figûrat hattında Bilgisayar hattından farklı olan harfler:

El-Figûr	PC	El-Figûr	PC	El-Figûr	PC	El-Figûr	PC
با	Ḷ	حا	Ꮦ	ي	৬		≾
ط	ഥ	ح	て	م	የ		≾.
ظ	ഥ'	خ	で		Ɲ	ئو	Ꭷ
ف	౨	ما	Ⱈ	در	ཞ		웃

Al Bakiyye Harfleri ve Okunuşları

⥌

Ḷ

Б

C

Ċ

Ɔ

ഥ

ഥ'

ᛠ

웃

Э

∧

Ƒ

౨

Г

૭’’

G

Aa

Bu

Bi

Ci

Çi

Di

Dıy

Zıy

Te

Tay

E

Ae

Ef

Fa

Ge

Gaf

Ğe

a

b

b

c

ç

d

ḍ

ž

t

ţ

ě

æ

f

f

g

ɠ

ğ

Ǧ

ԋ

Ꮦ

て

で

I

↾

.. ↾

Ĵ

⟓

⊲

Ø

ᒍ

૪

M

Ⱈ

Ɲ

Ğa

He

Hû

Hay

Ha

Ay

I

İy

Jey

Key

Kal

Kul

El

Lam

Em

Men

En

Ğ

h

h

h

kh

I

ı - i

i

j

k

q

ḵ

l

l

m

m

n

Й

O

⧽

Ȫ

П

Ḻ

ર

મ

ཞ

Ӭ

≾

じ

๛

β

≾.

Ұ

Nû

O

Ol

Ö

Pi

Pa

Er

Ray

Riy

â

Es

Say

Sin

SS

Eş

Şay

ň

o

o

ö

p

p

r

r

ȑ

â

s

š

s

ß

ş

ş

Ꭷ

Ꭷ’

Ꭷ’’

ⱱ

୨

Ϣ

৬

ᕴ

ᓬ

X

⥙

λ

@

↓

የ

ჰŧ

U

Ü

Ȗ

Vi

Vav

Wah

Ya

Yut

Zed

Aks

Nang

Nanç

Et

Ok

Mı

İst

u

ü

ȗ

v

v

w

y

ÿ

z

x

@

q

m

st

Al Bakiyye harfleri sesletim odaklıdır. Birçok sesin karşılığı vardır. Örneğin “Ɲ” harfi, “En” olarak okunur. Latin harflerinde “n” harfine denk gelir. Fakat işlev olarak daha fazlasına sahiptir. “Enulu” (en büyük) yazılacağı zaman “e” ile başlamaz, “EN” sesi olduğu için sadece “Ɲ” harfi yazılır. Aynı şekilde “ul” sesi de “⧽” harfi ile verilir. Bu durumda “Enulu” sözcüğünün Al Bakiyye alfabesiyle yazımı; “Ɲ⧽Ꭷ” şeklindedir.

Al Bakiyye Alfabesi ve Temel Yazım Kuralları

-        Soldan sağa doğru yazılır ve bilgisayar hattında harfler birleşmez.

-        “Ki edatı ve  -un, -en, -an, -on, -in” gibi ek ve sesletimler için özel karakterler mevcuttur. Bu ek ve sesletimlerde bu işaret ve harfler kullanılmalıdır.

o   Ki :                                 Ӄ

o   -en, -an, -in, -ın:               〟

o   -on, -un, -ön, -ün:            ❞

-        Tüm harfler kendine özgü sesletim ve kullanım özelliğine sahiptir ve bu sesletime uygun kullanılırlar. Örnek;

o   Arayba (Araba) : રIḶ (“ર” harfi Latin alpabe sistemlerinde  “r” harfine karşılık gelmesine rağmen “er”, “ar” sesletimi olduğu için “Arayba” kelimesinde baştaki “a” yazılmaz ve (“ર” harfi ile başlar.

-        Yardımcı fiil olan “ist” için “ჰŧ”, “war” için “Ϣર” ve “-dır” için de “ഥ” kullanılır.

-        Çoğu kez “ünlü” harfler yazılmaz, sessiz harflerin özgü sesletimlerine göre kullanılırlar. Özgü sesletim olmadığı alanlarda ünlülerin yazılması uygundur.

-        Sözcüğün en son sesindeki ünlüler daima yazılmalıdır.