AL BAKİYYE SÖZLÜĞÜ VE KELİMELERİ

Al Bakiyye, “Klasik Al Bakiyye”, “Al Bakiyyetüneşvek” ve “Al Bakiyyetünhüer (Hûrayca)” şive ve lehçelerinin tümünün bütünü ve standardıdır. Kendisine ait “Ulu Sözlük” olarak adlandırılan bir sözlüğü mevcuttur. 6000’den fazla kök sözcük ve fiil kökü bulunmaktadır. Yeni sözcük oluşturma tablosu hazırlanmıştır. Bu tablo sayesinde birçok yeni sözcük türetilebilir ve bu sayede milyonlarca sözcük elde edilebilir.

Yeni sözcük türetme ve ekleme (Teze sözcux türetlam mi eklam)

Al Bakiyye, diğer birçok dil gibi kapsamlı sözcük dağarcığına sahiptir. Diğer dillerden de etkileşimini sürdürür. Ancak özgürlük için her sözcüğün birçok anlamı ve eş anlamlısı türetilmiş, ulu sözlüğe eklenmiştir. Fakat Al Bakiyye’yı diğerlerinden ayıran en önemli özelliği sözcüklerin de yazar ve anlatıcı tarafından seçilebilmesi, türetilebilmesidir. Sözlükte var olmayan bir sözcüğü türetip, eklenmesini talep edebilirsiniz. Hatta siz, kendi sözcüklerinizi türetip, oluşturarak kendi sözlüğünüzü oluşturabilirsiniz.

Belli kaideleri bulunan basit bir ek - yapı sistemi oluşturulmuştur. Bu ek ve yapılar sayesinde bir kök sesten onlarca sözcük, fiil vb. türemektedir. Mevcutta var olan tek bir fiil veya isimdir ama bu ek ve yapılar sayesinde birçok sözcük ortaya çıkmaktadır. Geliştiricisi tarafından hazırlanan Ulu Sözlüğe eklenmese de varlığını korur.

Yeni Sözcük Oluşturmada Temel Kurallar

a.                Yeni eklenecek olan sözcük Al Bakiyye-Al Bakiyye sözcük kurallarına uymalıdır.

b.               Al Bakiyye’da sözcüklerin baş, son ve orta bölümlerinde şartlandırma yoktur. Yani şu sesle veya harfle başlar, biter gibi bir kısıtlama bulunmaz. Kök sözcük sözcük oluşturucusunun keyfine ve isteğine göre şekillenebilir.

c.                Kök sözcük “Ulu Sözlük” içerisinde yer alan diğer kök sözcüklerle aynı olmaz, diye bir kural yoktur. El anlam, eş yazım uygulanabilir. Ancak karışıklık olmaması için aynı olmasından ziyade daha farklı yapıda oluşturulması tercih edilir.

d.               Diğer yabancı dillerden kök sözcük alıntısı yapılabilir. Ancak bu sözcük mutlaka Al Bakiyye sesletimine uygun hale getirilmelidir. Misal, “Check in” sözcüğü alınacaksa “Çekin” biçiminde işlenmelidir. Çünkü Al Bakiyye yazıldığı gibi okunan, okunduğu gibi yazılan bir dildir.

e.                Temel kök sözcüklerin özellikle sıfat veya fiil olmasına özen gösterilmelidir ki, diğer “Türetek” tablosuna göre daha fazla sözcük oluşturulabilsin ve temel kullanıma uygun olsun.

f.                Sözlükte var olan bir yapı veya yabancı sözcüğe Al Bakiyye karşılık türekmek için uygulanması gereken ilk adım fiil üzerinden Türetek tablosuna göre eklerle yeni sözcük türetilmesidir. Yeni sözcük ekleme ve oluşturmaya öncelikli uygulanması gereken yöntem bu olmalıdır.

Yeni Sözcük Türetme Yöntemleri

1.               Türetek Tablosuna uygun ek ve yapılarla yeni sözcük türetmek.

2.               İsim, Fiil, Sıfat veya Edatlarla birleşik sözcük oluşturmak.

3.               Yabancı dillerden kök sözcüğü Al Bakiyye’ya uyarlamak.

4.               Eski Dillerden yeni sözcükler diriltmek ve uyarlamak.

5.               Kök sözcük yerine durumu sıfat tamlaması veya fiil tamlamalarıyla anlatan bir sözcük oluşturmak.

For Example: “Bimedtêu” (The worthless promise)

Örnek:

“Asmak” fiilini ele alalım. Aşağıdaki tabloda “Asmak” fiilinden diğer sözcüklerin türetilmesi gösterilmiştir. Tüm türetim evresi, “Türetek” denilen ek, yapı ve sistem sayesinde gerçekleştirilmektedir. Bu yapı ve ekler ile herkes onlarca sözcük, cümle, kavram ve deyiş türetebilir. Genelde ilk ses veya kök farklı uygun diğer dillerden alınabilmektedir. Bu örnekte biz Türk dilinden aldık.

(Sadece basit bir örnektir. Tüm “Türetek” yapı ve formları kullanılmamıştır. Tümüne “Sözcük Türetek” başlığı altından ulaşabilirsiniz.)

Yapı-Durum	Al Bakiyye	Türkçe
Kök	as	asmak
Emir	as!	as!
Yer	Astay	İdam sehpası, Darağacı
Kişi	Asman	Cellat
Kişi	Asmend	Adam asabilecek yetenekteki kişi
Olumsuz	Asñuz	Asmaz
Zıt-Karşıt	Antias	İdam karşıtı, İdam karşıtlığı
Zamanlama	Asgâh	Asma zamanı
Yer-Kab	Asyut	Asılabilecek eşyaların konulduğu yer; dolap, Vestiyer, Askılık
Sıfat/Kavuşma	Asup	Asılı
İsim	Asu	Askı, askılık,
Hatalı Eylem	Yanas	Yanlış, hatalı asmak
İsim	Asku	Asık (İsim / Sıfat)
Fiilin İsim Hali	Aslam	Asma (İsim)
Alet-Çanta	Asğa	Asma çantası, asmalık
Sebep	Junas	Asmak için
Dönüşlülük	Asaw	Asılmak
Edilgen	Zeşas	Astırmak
Ürün	Asjak	Asacak, Çamaşır,
Olumsuz Emir	Ñâas	Asma!, asmamak
Dilek	Asusmin	Ben assam
Eylem Öncesi	Asñâfik	Asmadan önce
Olumsuz-Aksi	Biasen	Asmaksızın
Tekrarlama	Reas	Tekrar asmak
Canlı-Hayvan	Asgır	Aslan